Ο θηλασμός είναι μια από τις πιο φυσικές, αλλά και πιο παρεξηγημένες λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος. Είναι μια πράξη ζωής, αγάπης και επιβίωσης – αλλά δεν είναι πάντα εύκολη. Κι αν κάτι χρειάζεται σήμερα ο δημόσιος λόγος για τον θηλασμό, είναι λιγότερα φίλτρα και περισσότερη ειλικρίνεια. Όχι εξιδανίκευση. Όχι ενοχές. Αλήθεια.
⊚ Η χρυσή πρώτη ώρα
Όλα ξεκινούν από την πρώτη ώρα μετά τη γέννηση. Το νεογέννητο, αν το αφήσουμε ανενόχλητο, θα έρθει σιγά-σιγά στο στήθος της μητέρας, θα μυρίσει, θα γλείψει, θα πιάσει, θα θηλάσει. Αυτό το ένστικτο, που μοιάζει με θαύμα, είναι καταγεγραμμένο στο σώμα του από τη φύση. Και αυτή η πρώτη επαφή δεν είναι μόνο τροφή: είναι σύνδεση, ρύθμιση, προσανατολισμός, επιβίωση.
Όταν η επαφή αυτή καθυστερήσει – είτε λόγω καισαρικής, είτε λόγω ιατρικών διαδικασιών ρουτίνας – το ξεκίνημα μπορεί να γίνει πιο δύσκολο. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά.
⊚ Δυσκολίες που δεν συζητιούνται
Ο θηλασμός μπορεί να πονέσει. Μπορεί να μην «παίρνει» το παιδί σωστά το στήθος. Μπορεί να υπάρχουν πληγωμένες θηλές, υπερπαραγωγή ή υποπαραγωγή γάλακτος, άγχος, κούραση, παρεμβάσεις από τρίτους, σύγχυση θηλών. Όλα αυτά είναι πραγματικά και συχνά – και δεν σημαίνουν αποτυχία. Σημαίνουν ανάγκη για υποστήριξη.
Πολλές γυναίκες σταματούν τον θηλασμό όχι επειδή δεν ήθελαν, αλλά επειδή δεν υποστηρίχθηκαν επαρκώς. Ή επειδή ένιωσαν ενοχές, ή κριτική, ή απογοήτευση. Όμως ο θηλασμός δεν είναι τεστ αντοχής. Είναι μια σχέση που χτίζεται και μπορεί να αποκατασταθεί ακόμη κι αν διακοπεί προσωρινά.
⊚ Ο ρόλος της συμβούλου θηλασμού
Μια εκπαιδευμένη σύμβουλος θηλασμού μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Μπορεί να βοηθήσει με τη σωστή στάση, να προτείνει λύσεις σε προβλήματα (π.χ. μαστίτιδα, ραγάδες, σύγχυση θηλών, θηλασμός μετά από καισαρική ή πρόωρο τοκετό), να ενισχύσει την εμπιστοσύνη της μητέρας.
Ακόμα και μετά από εβδομάδες ή μήνες αποχής από τον θηλασμό, μια μητέρα μπορεί να κάνει επαναγαλακτισμό – αν το επιθυμεί και έχει τη σωστή καθοδήγηση.
Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε πως δεν υπάρχει ένας σωστός τρόπος. Υπάρχει ο τρόπος που λειτουργεί για κάθε μητέρα, κάθε παιδί, κάθε οικογένεια. Με σεβασμό, χωρίς πίεση.
⊚ Θηλασμός και ψυχική υγεία
Δεν συζητιέται αρκετά το πόσο ευάλωτη ψυχικά μπορεί να είναι μια γυναίκα κατά την περίοδο του θηλασμού. Οι ορμονικές διακυμάνσεις, η αϋπνία, η αλλαγή ταυτότητας, η πίεση «να τα καταφέρει» – όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε άγχος, θλίψη, ακόμη και επιλόχεια κατάθλιψη.
Σε αυτή την κατάσταση, η εικόνα του τέλειου θηλασμού που «όλες πρέπει να ζουν» μπορεί να είναι όχι μόνο μη ρεαλιστική, αλλά και επώδυνη. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να δημιουργούμε χώρο ασφάλειας για τις μητέρες. Να μπορούν να πουν «δυσκολεύομαι», «κουράστηκα», «φοβάμαι» – χωρίς να φοβούνται την κρίση ή την ενοχή.
Ο θηλασμός είναι σχέση, όχι επίδοση. Και κάθε σχέση χρειάζεται χρόνο, κατανόηση, επανεκκίνηση.
⊚ Ο δημόσιος θηλασμός – ακόμη θέμα ταμπού;
Παρά τα βήματα προόδου, στην Ελλάδα ο δημόσιος θηλασμός εξακολουθεί να προκαλεί σχόλια, βλέμματα, αμηχανία. Η κοινωνία μας δεν έχει εξοικειωθεί με την εικόνα μιας γυναίκας που θηλάζει χωρίς να κρύβεται, χωρίς να απολογείται.
Η εικόνα αυτή όμως πρέπει να γίνει ορατή. Όχι γιατί ο θηλασμός είναι ανώτερος, αλλά γιατί είναι φυσιολογικός. Κι αν δεν μπορούμε να δούμε τη φυσιολογική εικόνα της μητρότητας στον δρόμο, στα μέσα, στα καφέ, πώς θα τη στηρίξουμε;
⊚ Απογαλακτισμός – το τέλος ή μια νέα αρχή;
Ο απογαλακτισμός είναι επίσης ένα κομμάτι του θηλασμού. Είτε συμβεί φυσικά, είτε σταδιακά, είτε νωρίτερα λόγω εξωτερικών συνθηκών, είναι συναισθηματικά φορτισμένος.
Πολλές μητέρες νιώθουν λύπη, ενοχή ή ακόμη και απώλεια. Άλλες νιώθουν ανακούφιση. Όλες οι αντιδράσεις είναι έγκυρες. Δεν υπάρχει σωστός χρόνος για απογαλακτισμό. Υπάρχει ο χρόνος που λειτουργεί για το δίδυμο μαμά-παιδί.
⊚ Ο θηλασμός χωρίς φίλτρα είναι ελευθερία
Δεν είναι εύκολος, δεν είναι ίδιος για όλες, δεν είναι για όλες. Αλλά ο θηλασμός, όταν είναι επιλογή, όταν υποστηρίζεται, όταν γίνεται με ενημέρωση και όχι καταναγκασμό, είναι πράξη δύναμης, οικειότητας και ελευθερίας.
Ας μιλήσουμε για τον θηλασμό χωρίς φίλτρα. Με τις ρωγμές, τις αμφιβολίες, τις ενοχές, τις μικρές νίκες, τις αγκαλιές στις 3 το πρωί. Με όλη τη ζωή που κρύβει μέσα του.
